Leczenie otyłości to nie tylko dieta – znaczenie psychoterapii w procesie odchudzania

Redakcja

10 kwietnia, 2025

Leczenie otyłości najczęściej kojarzy się z dietą, planem treningowym i ewentualnie wsparciem lekarza endokrynologa. Przepis brzmi prosto: mniej jeść, więcej się ruszać, a kilogramy powinny znikać. Niestety, w rzeczywistości to nie działa tak łatwo. Statystyki są bezlitosne – większość osób, które tracą na wadze, po kilku miesiącach wraca do poprzedniej masy ciała. Co więcej, wiele z nich doświadcza efektu jojo, frustracji i pogłębiającego się poczucia bezradności.

Dlaczego tak się dzieje? Bo otyłość to nie tylko problem fizyczny – to także (a czasem przede wszystkim) problem psychiczny. Utrwalone nawyki, mechanizmy unikania, emocjonalne jedzenie, przekonania o sobie i własnej wartości – to wszystko składa się na układankę, której nie da się rozwiązać samą dietą. Właśnie dlatego psychoterapia staje się coraz ważniejszym elementem skutecznego leczenia otyłości.

Otyłość jako złożony problem

Otyłość to choroba przewlekła i wieloczynnikowa. Może wynikać z uwarunkowań genetycznych, hormonalnych, środowiskowych, ale też z historii osobistych traum, braku wsparcia społecznego, niskiego poczucia własnej wartości czy zaburzonego obrazu ciała. Często pojawia się jako efekt mechanizmów radzenia sobie z trudnymi emocjami – smutkiem, lękiem, poczuciem samotności czy niepowodzeniem.

Osoba zmagająca się z otyłością nie potrzebuje wyłącznie planu posiłków. Potrzebuje zrozumienia, wsparcia i narzędzi, które pomogą jej zmieniać życie krok po kroku, a nie jedynie liczyć kalorie. Psychoterapia daje właśnie to – przestrzeń na pracę z przyczynami, a nie tylko skutkami.

Co daje psychoterapia w leczeniu otyłości?

Psychoterapia nie jest zamiennikiem diety – jest jej dopełnieniem. Pozwala zidentyfikować przyczyny nadmiernego jedzenia i pracować nad nimi na głębszym poziomie. W zależności od nurtu terapeutycznego, może obejmować różne techniki, ale jej wspólnym celem jest zbudowanie zdrowej relacji z jedzeniem, ciałem i samym sobą.

W praktyce psychoterapia może pomóc: – rozpoznać emocjonalne powody sięgania po jedzenie, – nauczyć się regulować emocje w sposób niezwiązany z jedzeniem, – odbudować poczucie sprawczości i skuteczności, – zredukować wewnętrznego krytyka i poczucie wstydu, – zrozumieć rolę dzieciństwa i przekazów rodzinnych w postrzeganiu własnego ciała, – zmierzyć się z traumami, które mogły wpłynąć na rozwój otyłości, – odbudować relację z ciałem – opartą na trosce, a nie pogardzie.

To nie dzieje się w tydzień – ale właśnie dlatego psychoterapia daje efekty długoterminowe. Nie chodzi o szybkie efekty, lecz trwałą zmianę postawy wobec siebie.

Kiedy warto skorzystać z pomocy terapeuty?

Jeśli próbowałaś/próbowałeś już wielu diet, a efekt był krótkotrwały, to może nie z Tobą było coś nie tak – tylko z podejściem. Psychoterapia w leczeniu otyłości jest szczególnie wskazana, gdy: – występuje jedzenie emocjonalne lub kompulsywne, – pojawiają się epizody objadania się i poczucie utraty kontroli, – waga była przez lata „tarczą ochronną” – np. po traumie, – towarzyszy Ci ciągłe poczucie winy, wstydu, nienawiści do własnego ciała, – masz doświadczenia wcześniejszych porażek, które odbierają Ci motywację.

Terapia nie musi być ostatnią deską ratunku – może być świadomym wyborem już na początku drogi, by nie działać w ciemno, ale z pełnym wsparciem.

Więcej o tym, jak pokonywać psychiczne bariery w leczeniu otyłości i co może pomóc w odbudowie relacji z ciałem i jedzeniem, znajdziesz w tym materiale: https://spokojwglowie.pl/jak-pokonac-psychologiczne-bariery-w-leczeniu-otylosci/

To dobry punkt wyjścia dla tych, którzy szukają nie tylko diety, ale też realnej zmiany.

Jak wygląda terapia w praktyce?

W zależności od potrzeb i dostępności, psychoterapia może przybierać różne formy: indywidualną, grupową, online lub stacjonarną. Najczęściej wybierane nurty to:

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – skupia się na zmianie myślenia i zachowań, pomaga wychwycić destrukcyjne schematy i zastąpić je nowymi, – Terapia schematów – sięga głębiej, do dzieciństwa i relacji wczesnodziecięcych, które mogą mieć wpływ na mechanizmy związane z jedzeniem, – Terapia systemowa – analizuje wpływ relacji rodzinnych, często ważna w przypadku osób z długotrwałym problemem otyłości, – Terapia skoncentrowana na współczuciu (CFT) – bardzo skuteczna w przypadku osób z dużym poziomem samokrytycyzmu i niskim poczuciem własnej wartości.

Każda z nich daje inne narzędzia, ale wspólnym mianownikiem jest budowanie relacji – z terapeutą, z ciałem, ze sobą.

Dieta i terapia – duet, który działa

Zamiast traktować dietę i psychoterapię jako alternatywy, warto myśleć o nich jak o dwóch filarach. Dietetyk pomoże Ci stworzyć plan odżywiania dopasowany do Twoich potrzeb fizjologicznych, stylu życia i preferencji. Terapeuta pomoże Ci zrozumieć, dlaczego tak trudno ten plan realizować, skąd bierze się przymus jedzenia, dlaczego porzucasz swoje cele i jak się wspierać w kryzysach.

Właśnie to podejście – holistyczne, integrujące ciało i psychikę – przynosi najtrwalsze efekty. Otyłość nie jest tylko kwestią kalorii – to sposób, w jaki traktujemy siebie i swoje potrzeby. Zmieniając sposób myślenia, dajemy sobie szansę na zdrowie, które nie kończy się na wadze.

Podsumowanie

Otyłość to złożona choroba, a jej leczenie wymaga czegoś więcej niż tylko jadłospisu. Psychoterapia pozwala zajrzeć pod powierzchnię i zobaczyć, co naprawdę stoi za trudnościami w utrzymaniu zdrowej masy ciała. Pomaga budować motywację opartą na trosce, a nie karze. Uczy akceptacji zamiast pogardy. I daje narzędzia do tego, by nie tylko schudnąć – ale po prostu poczuć się lepiej ze sobą.

Bo w końcu chodzi nie tylko o to, by mieć lżejsze ciało, ale też spokojniejszą głowę.

Artykuł sponsorowany.

Polecane: